Je hebt het waarschijnlijk wel gemerkt: mei was de maand van de mental health. Die aandacht was meer nodig dan ooit, nu corona niet alleen onze lichamelijke, maar zeker ook onze psychische kwetsbaarheid heeft blootgelegd. Bewustwording is een begin, en bewustwording begint bij jezelf. Daarom schrijf ik deze keer een stukje over mezelf. Over waarom schrijven belangrijk voor me is en hoe het me door de coronacrisis geholpen heeft.
Schrijven en bewustzijn
Naast artikels en interviews schrijf ik ook heel graag brieven. De diepgang van die briefgesprekken verbaast me elke keer opnieuw. Naar elkaar schrijven versterkt je band. Daarnaast wordt je er ook zelf sterker van, zelfbewuster. En zelfbewustzijn helpt je dan weer om keuzes te maken en twijfels de kop in te drukken. Ik vermoed dat naast bewustzijn ook langzaamheid een rol speelt. Al schrijvend heb je de tijd om over je woorden na te denken, om een bepaalde gedachtegang zorgvuldig uit te werken, zonder dat je voortdurend onderbroken wordt. Je bent je maar half bewust van het oog dat achteraf zal meelezen, en net daarin schuilt de magie: in de spanning tussen enerzijds de afstand en anderzijds de nabijheid, het persoonlijke contact dat je met je lezers hebt, terwijl je toch elk jezelf kunt blijven.
Daarin schuilt voor mij de magie: in de spanning tussen enerzijds de afstand en anderzijds de nabijheid, het persoonlijke contact dat je met je lezers hebt, terwijl je toch elk jezelf kunt blijven.
Schrijven als vorm van aandacht
Ik ervaar schrijven als een vorm van aandachtigheid. Aandachtigheid voor zowel de binnen- als de buitenwereld, die trouwens in voortdurende wisselwerking staan. Aandacht is volgens mij het begin van alle creativiteit. Creativiteit, en daaruit voortvloeiend iedere vorm van kunst, kan de wereld misschien niet redden, maar wel mooier maken. En dat lijkt me alvast een begin. Het is een manier van omgaan met de realiteit. Wat ik schrijf, ontstaat uit een constante verwondering voor alles wat ik zie, hoor, beleef, ervaar, voel… Zonder twijfel heeft dat me het afgelopen jaar mee staande gehouden: de aandacht voor de kleine schoonheid van het leven. Daarvan kunnen genieten, no matter what.
Schrijven heeft me trouwens al vaker door moeilijke periodes heen geholpen. Toen ik een aantal jaar geleden lange tijd thuis moest zitten terwijl ik worstelde met een eetstoornis, schreef ik een verhaal. Het verhaal ging over een meisje dat in een soort parallel universum allerlei vreemde, inspirerende wezens ontmoette. Na een lange tocht kreeg ze zelf de keuze of ze al dan niet wilde terugkeren naar de werkelijkheid. Het meisje keerde inderdaad terug naar huis en besloot de kleurrijke figuren achter zich te laten. Ook ik keerde op dat moment terug naar het “normale” leven. Maar net zoals het meisje op een andere manier naar haar leven keek na de unieke ervaringen die ze had meegemaakt, was ook ik veranderd. Ik stond meer in contact met mezelf.
Schrijven als zoektocht naar contact
Ik schrijf omdat de mensen die ik tegenkom, en meer bepaald de verhalen die ze met me delen, me raken. Ik hoop dat anderen zich op hun beurt laten raken, laten bewegen door wat ik schrijf.
Schrijven helpt me om mijn emoties en ervaringen te verwerken. Eerst probeer ik mijn gedachten voor mezelf op een rijtje te zetten: Wat is er aan de hand? Waarom raakt dit me zo? Dat soort zaken neerschrijven helpt me om afstand te nemen van de situatie. Vaak zie ik dan in dat ik niet alleen ben in mijn zorgen. Ik probeer patronen te ontdekken en op die manier van het persoonlijke naar het universele te gaan. Plots voel ik me minder alleen, minder gek of minder flauw. Normaler, een mens zoals iedereen. Die gedachte troost me. En wat mij troost, troost misschien ook jou, wanneer ik het durf te delen. Soms denk ik dat we minder moeten praten en meer met elkaar moeten spreken. Meer op zoek moeten gaan naar verbinding, naar echt contact. Dat probeer ik via mijn schrijfsels te doen.
Ik verwijs hier graag ook even naar Kae Tempest, één van mijn favoriete dichters. Kae is amper vijfendertig jaar, maar heeft wel al vier studioalbums, vijf dichtbundels, drie theaterteksten en een roman op hun[1] naam staan. The Guardian noemde hen ooit een dichter voor mensen die geen poëzie lezen en een rapper voor mensen die niet naar hiphop luisteren. Begin dit jaar verscheen er bij het Toneelhuis een theaterstuk gebaseerd op hun gedichten. In een interview hierover zegt Kae dat het hun rol als dichter is (en in het algemeen de rol van iedere muzikant, schrijver, kunstenaar) om een mogelijkheid tot verbinding te creëren. Daar ben ik het volledig mee eens. Ik schrijf omdat de mensen die ik tegenkom, en meer bepaald de verhalen die ze met me delen, me raken. Ik hoop dat anderen zich op hun beurt laten raken, laten bewegen door wat ik schrijf.
Ken uzelf
Schrijven is voor mij luisteren op een dieper niveau. Het is een zoektocht naar contact. En die verbinding begint bij contact met jezelf. Socrates zei het al: ken uzelf. Ik zou daar graag aan willen toevoegen, met het oog op mental health: oordeel niet, wees mild en leer. Onthoud dat iedereen een verhaal, meerdere verhalen met zich meedraagt. Vanuit zelfkennis en mildheid voor jezelf verwerven we kennis en mildheid voor de ander. Laten we dus zacht zijn voor elkaar.
[1] Kae Tempest gaat als non-binair door het leven
Wil je meer weten over Kae Tempest? Dan raad ik je haar boek On connection zeker aan!
Meer lezen over hoe cultuur me door de coronacrisis hielp? Op nieuwjaar toostte ik op een jaar vol creatieviteit en passie! Alles daarover lees je hier.
